ريشه مشکلات رفتاري کودکان درغفلت والدين نهفته است

نويسنده: بهين

اختلال هاي رفتاري کودکان اغلب اوقات در اوايل دوران زندگي شروع مي شود و کودکان خردسال گاهي ممکن است از انجام آن چه بزرگسالان از آن ها مي خواهند، با وجود چندين بار تکرارو درخواست خودداري کنند و يا حتي گاهي بي ادب، فحاش و کج خلق  شوند.روان شناسان معتقد هستند که رفتار نامناسب در کودکان به دليل آموزش و يادگيري از محيط ايجاد مي شود و هر رفتار نامناسب مانند رفتارهاي مناسب، از طريق تقويت کننده هاي مثبت و منفي از محيط کسب مي شود و به طور کلي مي توان گفت که ريشه مشکلات رفتاري کودکان در غفلت هاي والدين نهفته است.

چرا ناهنجاري هاي رفتاري بروز مي کند

يک کارشناس علوم تربيتي مي گويد: برخي اوقات کودکان احساس هاي خود را از طريق رفتارشان ابراز مي کنند زيرا اين تنها روشي است که آن ها مي دانند که از طريق آن مي توانند آن چه را که احساس مي کنند بيان کنند. «اعظم خادمي» مي افزايد: حس خشم، سرخوردگي و بلاتکليفي درباره چيزي يا احساس گناه و شرم مي تواند باعث اشباع احساسات فرزندان يا به خستگي و ناخوشي فيزيکي آن ها منجر شود و در مواردي هم مي تواند به طغيان احساسي يا رفتاري آن ها بينجامد.

کودکان به توجه نياز دارند

وي با اشاره به اين که کودکاني که بي قرار و پر از تب و تاب هستند ممکن است به عنوان افراد پر تحرک توصيف شوند، تصريح مي کند: در بعضي از کودکان، پر تحرکي از کمبود توجه والدين ناشي مي شود و نبايد با بيش فعالي هاي معمول در کودکان اشتباه گرفته شود و در اين شرايط کودک براي جلب توجه بزرگ ترها ممکن است دست به هر کاري بزند که در بيشتر مواقع هم به اشتباه و خرابکاري ختم مي شود.وي يادآور مي شود: کودکاني که از اختلال بيش فعالي رنج مي برند از ظرفيت توجه و تمرکز بسيار کمي برخوردار و بيش از حد فعال هستند و نمي توانند منتظر نوبت خود شوند يا بدون آن که فکر کنند دست به عملي مي زنند و مقرراتي را که وجود دارد، نقض مي کنند.به گفته وي، اين کودکان ممکن است به خودشان و ديگران صدمه بزنند، از نظر درسي در مدرسه از موفقيت کمتري برخوردار باشند يا در يافتن دوست با دشواري مواجه شوند. آن ها همين طور ممکن است باعث حوادث بيشتري شوند، بدخلقي بيشتري از خود نشان دهند و نتوانند خوب بخوابند و کودکاني که به دنبال جلب توجه و محبت هستند نبايد با کودکان بيش فعال اشتباه گرفته شوند.

کودکان از والدين ياد مي گيرند

اين کارشناس عنوان مي کند: اگر فرزندان شما داد مي زنند و شما سعي مي کنيد با صداي بلندتري همان کار را بکنيد، در آن صورت عملکرد شما بيانگر اين امر است که زور و قدرت روشي است که مي توان با آن مسائل را حل کرد و اين رفتار اشتباه به شکل الگويي عملي از خود شما به آن ها منتقل مي شود.«خادمي» مي گويد: به عنوان پدر و مادر بايد سعي کنيد در هر شرايطي با آرامي و بامنطق عمل کنيد و به فرزندانتان نشان بدهيد که متوجه هستيد چه احساسي دارند ولي هم زمان به آن ها عواقب رفتارشان را هم گوشزد و موارد آموزشي لازم را منتقل کنيد. وي تاکيد مي کند: کودکان همين طور که رشد مي کنند به کارهاي جديد دست مي زنند و اين که خودشان بتوانند در شرايط مختلف درست تصميم بگيرند يا انتخاب کنند، مهارتي است که بايد از والدين خود ياد بگيرند و اين يک قابليت مهم در زندگي است.

کم توجهي به رفتار خوب  کودک اشتباه بزرگي است

يک روان شناس نيز درباره برخي از اشتباه هاي والدين که به بدرفتاري کودکان منجر مي شود، مي گويد: متاسفانه اغلب والدين در صورت خوب بودن رفتارهاي کودکان به راحتي از آن ها چشم پوشي و غفلت مي کنند ولي در صورت بدرفتاري، به سرعت به کودکان توجه نشان مي دهند و چون کودکان و هم چنين نوجوانان به دريافت توجه زياد از طرف والدينشان نياز دارند، به نحوي رفتار مي کنند که اين توجه را هر چند از راه انجام کارهاي اشتباه، به دست آورند.«ايمان کمالي» اضافه مي کند: شايد تعجب آور باشد ولي کودکان گاهي ترجيح مي دهند به جاي غفلت والدين، عصبانيت يا توجه منفي والدين را به دست آورند و اين مسئله مي تواند يک چرخه معيوب به وجود آورد. به گفته وي، اين که به فرزند خود کمک کنيد چگونه با کشمکش ها و دلواپسي هاي خود طرف شود يکي از مهم ترين قابليت هايي است که به عنوان پدر يا مادر به فرزند خود مي توانيد منتقل کنيد و بايد از طريق رفتار و اعمال سنجيده خودتان به آن ها نشان دهيد که چگونه به شکل سازنده مي توانند با مشکلات خود برخورد کنند بدون آن که به کسي لطمه بزنند.وي توصيه مي کند: بايد به فرزندانتان نشان بدهيد که خيلي خوب و به جاست که در باره مسائل مختلف صحبت کنند و اگر به کمک نياز داشتند، آن را طلب کنند و خشونت راه حل رفع کشمکش ها و عصبانيت نيست.
وي تصريح مي کند: اگر شما کودکان خود را کتک بزنيد اين کار سبب ايجاد اين تصور در ذهن آن ها مي شود که مي توانند همين کار را نسبت به افراد ديگري که ناراحتشان مي کنند انجام بدهند به علاوه کتک و يا سيلي زدن به يک کودک شيطان به او ياد نمي دهد که چه کاري را غلط انجام داده است و از اين رو اين کار باعث نمي شود که رفتار غلط او متوقف شود يا ديگر تکرار نشود. وي خاطر نشان مي کند: تنبيه فيزيکي غلط و خطرناک است، چراکه يک سيلي آرام مي تواند به يک تودهني محکم و اين کار مي تواند به آسيب هاي جدي جسمي و رواني در کودک منجر شود و دست آخر فرزند شما عصباني و دردمند است و نمي تواند بفهمد که چگونه بايد کار درست را انجام دهد.
وي اشاره مي کند: کودکاني که در معرض تنبيه فيزيکي بوده اند ياد مي گيرند که وقتي نسبت به کودکان کوچک تر از خود عصباني هستند ،بايداز خشونت استفاده کنند پس چه نيکوست که با دور کردن فرزندان خود از شرايط خشونت آميز و با مانع شدن از اين که دست به رفتار خشونت آميز بزنند، به آن ها ياد بدهيد که استفاده از خشونت درست نيست و با هيچ کس و در هيچ شرايطي نبايد به اين نحو برخورد کرد.
«کمالي» عنوان مي کند: والدين آگاه و دقيق مي کوشند که از اشتباه هاي رفتاري پدران و مادران خود در گذشته، درس بگيرند و با شناسايي مشکلات رفتاري خود، برطرف کردن آن ها و افزايش علم و اطلاعات مفيد خود درباره شيوه هاي صحيح فرزند پروري، از غنچه هاي نيازمند توجه و رسيدگي باغ زندگي شان به خوبي مراقبت کنند.
وي توصيه مي کند: پدر و مادر مي توانند ديگران را در حمايت از نقش  خود درگير کنند، به اين صورت که در محيط اجتماعي و اطراف خود دقت کنند و افراد ديگري را که يا از فرزندشان مراقبت مي کنند و يا نسبت به او نوعي مسئوليت دارند، شناسايي کنند و بدانند که آن ها مي توانند درباره رفتار فرزندانشان وقتي که تحت نظرشان هستند، اطلاعات خوبي به والدين بدهند يا آن ها را درباره تغييراتي که در رفتار بچه ها رخ داده است يا درباره نحوه برخوردشان به شرايط ديگر مطلع کنند. وي مي گويد: مربيان فرزندتان جزو اين دسته هستند و مي توانند به شما توصيه هاي عملي يا راهنمايي هاي لازم را در زمينه ايجاد مشابهت در فرآيندهاي تربيتي در خانه با محيط هاي آموزشي ارائه دهند و شما هم مي توانيد با آن ها براي تعيين حدود رفتار فرزندتان و استفاده از مقررات مشابه همکاري کنيد.
اين روان شناس تاکيد مي کند: هيچ کودکي به طور ذاتي بد رفتار و مشکل آفرين نيست و اين غفلت هاي ما به عنوان والدين است که باعث ايجاد و تشديد رفتارهاي خشونت آميز و نگران کننده در فرزندمان مي شود و بايد پيش از هر گونه برخورد و جست و جو براي يافتن راه چاره، کلاهمان را قاضي کنيم و براي مشکلات رفتاري و اخلاقي خود چاره اي بينديشيم.