دانش غربی‌ها از تاریخ ایران همیشه دست دوم بوده و به شدت تحت تأثیر دشمنی تاریخ‌نویسان یونان باستان با ایران قرار دارد. نسل‌های پیاپی تحصیل‌کردگان اروپایی عادت کرده‌اند ایران را از منظر نوشته‌های خصمانه هرودوت و روایات او از جنگ با ایران ببینند. در تاریخ‌نویسی اعراب سنی در مورد ایران هم همین دشمنی و یک‌جانبه‌نویسی دیده می‌شود.[۱] برای بیشتر مردم جهان نیز آشنایی با تاریخ ایران از طریق این گونه نوشته‌های اروپائیان صورت می‌گیرد.
تصویری از هرودوت در موزه کاخ ماسیمو اله ترمه - در ایتالیا (رم)
هرودوت، (زاده ۴۸۴ - مرگ ۴۲۵ پیش از میلاد) نخستین تاریخ‌نگار یونانی زبان است که آثارش تا زمان ما باقی مانده‌است. هرودوت از مردم هالیکارناس، شهر یونانی نشین آسیای صغیر بود و چون در آن هنگام این شهر بخشی از حکومت ایران به شمار می‌رفت، مورخ مذکور را تبعه ایران ذکر کرده‌اند. گرچه او را پدر مورخین خوانده‌اند ولی در واقع نخستین مورخ نبوده، زیرا قبل از او دانشمندان دیگر یونانی‌ها مانند هکاتئوس مطالبی نوشته‌اند که به ما نرسیده[نیازمند منبع] و ظن قوی می‌رود که هرودوت و مورخین قرون بعد از این نوشته‌ها، بدون ذکر نام مؤلف، استفاده کرده‌اند.
هرودوت سفرهای متعدد در ممالک مشرق‌زمین کرده و تحقیقات خود را راجع به احوال و تاریخ این کشورها نوشته‌است.
آثار هرودوت
نوشته‌های او شامل نه کتاب است و از این‌جهت آن را «تاریخ در نه کتاب» می نامند و هر یک از کتاب‌های او به نام یکی از ارباب انواع یونان کهن است. بعضی از محققان تقسیم و نام‌گذاری آثار هرودوت را از قرون بعد میدانند و معتقدند که تألیفات او در ابتدا تقسیماتی نداشته‌است.
سبک نگارش هرودوت
هرودوت زمان وقوع حوادث تاریخی را در بعضی از گزارش‌ها، درهم و ناهماهنگ نوشته‌است، در موارد زیادی داستان‌گویی جای تاریخ را گرفته، علاوه براین‌ها گویی روح اسطوره‌پرستی یونانی هم در آثار هرودوت جایگاه ویژه‌ای داشته‌است. نوشته‌های هرودوت درباره بابل و آسور هم آشفته و افسانه‌آمیز است. وی کاهنان مصر و بابل را مأخذ تحقیقات خویش معرفی کرده‌است. با این‌وجود کتاب‌هایش در معرفی اوضاع و احوال مشرق‌زمین در عهد باستان قابل‌توجه‌است.
نظرات مورخان و مشاهیر در باره هرودوت
هرودوت در زمان خود نویسنده بسیار معروفی بود، گفته می‌شود که نوشته‌های خود را در زمان بازیهای المپیک در آتن می‌خوانده‌است. دانشمندان قرون بعد عقاید متفاوتی در باره آثار او داشته‌اند، اما رویهمرفته بیشتر محققین او را مورخی میدانند که سعی بر نوشتن حقیقت داشته‌است.
اوسویوس، وقایع‌نگار معتبر قرن سوم میلادی ضمن گفتگو درباره سالهای ۴۴۵ و ۴۴۶ پیش از میلاد، می‌گوید: هرودوت کتاب خود را در ملأ عام در آتن خواند و به افتخار بزرگی نایل شد.
پلوتارک اشاره می‌کند که هرودوت مورد توجه مردم آتن بوده و آنها در برابر ستایش شهر آتن، ده تالان به او داده‌اند.
ارسطو او را افسانه‌گوی، ولی خوش‌بیان و دارای قدرت نویسندگی دانسته‌است و به اشتباهات هرودوت در علوم طبیعی اشاره کرده‌است.
توسیدید که تاریخ جنگ‌های پلوپونزی را نوشته‌است. می‌گوید: هرودوت نثرنویسی بود که به حقیقت نویسی علاقه نداشت.
کتزیاس، پزشک دربار داریوش دوم و اردشیر دوم مواردی از نوشته‌های او را درباره کورش بزرگ، کمبوجیه، داریوش و خشایارشا تکذیب کرده‌است.
ژوزف فلاویوس مورخ یهود و مان تُن مورخ مصری هم معتقد به اشتباه در روایات او هستند. سیسرون سخنور نامدار رومی او را پدر تاریخ نامیده ولی در عین‌حال به افسانه‌گویی او اشاره کرده‌است. دیودور سیسیلی هم به افسانه هائی که هرودوت وارد تاریخ مصر کرده، اشاره دارد.
سترابون جغرافیدان نامدار می‌نویسد: به شعرای قدیم مانند هومر و هزیود بیشتر می‌توان اعتماد داشت تا به هرودوت و مورخین دیگر عهد قدیم.
اما تاریخ‌دانان متأخر معتقدند که با وجود افسانه‌گویی از حقیقت زیاد دور و به آن بی‌توجه نبوده‌است. و سرانجام درباره هرودوت باید گفت که بیشتر کشفیات راجع به ایران قدیم مطالب نوشته‌های او را تأیید می‌کند.و همچنین باید گفت بسیاری از گفته‌های او در مورد ایرانیان غلط است و ناشی از یونانی بودن و حس ملی گرایی اوست.
هرودوت و ایرانیان
سوئیداس هرودوت را فرزند لیگزیس(Lyxes) و دریو(Dryo) معرفی می‌کند که در هالیکارنا، بخشی از امپراطوری ایران در زمان داریوش هخامنشی به دنیا آمد. همچنین نام پدر و مادر او ریشهٔ یونانی ندارد و منحصر به فرد به نظر می‌رسد. از این رو، جرج سارتن احتمال می‌دهد که این‌ها نام‌های شرقی باشند که کم و بیش رنگ یونانی به خود گرفته‌اند و اگر چنین باشد هرودوت را می‌توان شرقی یا دست‌کم نیمه‌شرقی دانست. شاید به همین دلیل باشد که پلوتارک، تاریخ‌نگار یونانی، هرودوت را بیگانه‌پرست(Philobarbaro) معرفی کرده‌است. اگرچه هرودوت در نگارش نبردهای ایران و یونان گاه از هم‌زبانان یونانی خود پشتیبانی می‌کند، ولی بخش مهمی از تاریخ باشکوه ایران باستان از نوشته‌های او یا به کمک آنها شناخته شده‌است.
Herodotus of Helicarnassus was an Ancient Greek historian who lived between 484 BC and 425 BC. He was probably born to a rich family in Halicarnassus, a town in south-west Asia Minor (which is now Bodrum, Turkey).
Herodotus is considered by many to be the "Father of History" for his writings about the ancient empires of Babylon, Egypt, and Persia, and about the Ancient Greeks.
During his life, Herodotus probably told his stories in front of large numbers of people in Greek cities. He may have been paid money for this. He is now most famous for his writings about the wars between the Persian Empire and the Greek city-states. He told the story from the Greek side, although the war was mostly finished when he was still a child.
In his books, Herodotus tells us that he travelled a lot. He says that he went to what is now Italy, the Ukraine, Egypt, and Sicily. He may also have travelled to Babylon. He often used stories from people he met to write about other places and happenings.
Some people think that Herodotus wrote about things that were not true. This is possible, but it is also possible that he thought these things were true. It may also be that he thought that these stories were interesting. His work is important because he lived so long ago and there is very little writing on these subjects from this time.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر