شما اینجا هستید: صفحه اصلی » خردسال(2 تا 4 سال) » رشد و تكامل كودك 4-2 سال » ده راه براي ايجاد اعتماد به نفس در كودك شما ده راه براي ايجاد اعتماد به نفس در كودك شما تاریخ نگارش: 16/3/1389 دفعات مشاهده: 7009 نسخه قابل چاپ برای دیگران بفرستید نظرات کاربران ارزیابی کاربران ايجاد اعتماد به نفس در كودك ممكن است دشوار به نظر برسد. اما احساس ارزش فردي پايه‌هاي آينده‌ي فرزندتان را پي مي‌ريزد، زماني كه بايد چيزهاي تازه را به تنهايي تجربه كند. جين نلسون، درمانگر خانواده در كاليفرنيا و يكي از نويسندگان سري كتابهاي انضباط مثبت مي‌گويد « اعتماد به نفس نتيجه‌ي احساس تعلق است، باور به اين كه مي‌توانيم، و دانستن اين كه همكاري‌هايمان را ارزش مي‌نهند و قدر مي‌دانند». نلسون مي‌گويد «همان طور كه هر پدر يا مادري مي‌داند، اعتماد به نفس تجربه‌اي گذرا است. گاهس احساس خوبي درباره خودمان داريم و گاهي نداريم. چيزي كه واقعا مي‌خواهيم به كودكانمان ياد بدهيم مهارت‌هاي زندگي مثل انعطاف پذيري است». هدف شما در مقام والد، اطمينان خاطر از اين است كه فرزندتان غرور و احترام به خود را در درون خود  و همين طور ايمان به توانايي‌ خود در مقابله با چالش هاي زندگي را رشد داده است. در اينجا ده استراتژي ساده كه به شما در تقويت اعتماد به نفس كودكتان كمك مي‌كند آورده مي‌شود: بي قيد و شرط عشق بورزيد اعتماد به نفس كودك وقتي شكوفا مي‌شود كه نوعي علاقه بي قيد و شرط را ببيند، عشقي كه مي‌گويد «دوستت دارم، هركه باشي و هرچه انجام بدهي». وقتي كودكتان را صرفنظر از توانايي هايش، مشكلاتش، اخلاقش، يا قدرتش مي‌پذيريد، به او بيشترين كمك را مي‌كنيد. بنابراين، او را در عشق خود غرق كنيد. او را تا مي‌توانيد بغل كنيد، ببوسيد و به پشتش بزنيد و فراموش نكنيد به او بگوييد كه چقدر دوستش داريد. وقتي مجبوريد در موردي به او تذكر بدهيد ، به او بفهمانيد تذكر شما در مورد  رفتارش  است و نه خودش . مثلا، به جاي اين كه بگوييد «خيلي پسر شرّي هستي. چرا درست نمي‌شي؟ به او بگوييد، «لطفا تو خونه فوتبال بازي نكن. فوتبال بازي بيرون از خونه است». توجه كنيد وقتي را براي توجه كامل به كودك خود كنار بگذاريد. اين بسيار به احساس اعتماد به نفس كودك شما كمك مي كند چون به او اين پيغام را مي‌دهد كه شما فكر مي‌كنيد او مهم و ارزشمند است. حتما نبايد وقت زيادي باشد؛ فقط  چند لحظه‌  كه وقتي مي‌خواهد با شما حرف بزند، دست از سركشي به صندوق پست مي‌كشيد يا تلويزيون را خاموش مي‌كنيد تا جواب سوالش را بدهيد. با او ارتباط چشمي برقرار كنيد تا معلوم باشد كه واقعا داريد به چيزي كه مي‌گويد گوش مي‌دهيد. اگر وقتتان كم است، بدون ناديده گرفتن نيازهايش اين نكته را به او بگوييد. بگوييد «خب همه اتفاقهاي  تمرين فوتبال را برام تعريف كن، بعد كه تموم شد بايد برم شام درست كنم». محدوديت‌ها را يادش بدهيد چند قانون منطقي براي كودك خود وضع كنيد. مثلا، اگر به او مي‌گوييد كه موقع دوچرخه سواري در خيابان بايد كلاه  سرش بگذارد، اجازه ندهيد بدون كلاهش به خانه دوستش برود. اگر بداند كه بعضي قوانين خانوادگي نقشِ روي سنگ شده اند، احساس امنيت بيشتري مي‌كند و به زودي بر طبق انتظارات شما زندگي خواهد كرد. فقط بكوشيد واضح و باثبات باشيد  و نشان دهيد كه به او اعتماد داريد و از او انتظار داريد كه كار درست را انجام دهد. از ريسك كردن‌هاي سالم استقبال كنيد كودكتان را به كشف چيزي تازه، مثل خوردن غذايي متفاوت، يافتن دوستان تازه، يا اسكيت سواري تشويق كنيد. با اين كه هميشه احتمال شكست وجود دارد اما بدونريسك كردنموفقيت هم به دست نمي آيد. پس به كودك خود اجازه‌ي تجربه‌هاي كم خطر را بدهيد و در مقابل تقاضاهاي او در دخالت خود مقاومت كنيد. مثلا سعي نكنيد به محض اين كه از خواندن كلمه‌اي دشوار احساس ياس كرد، او را «نجات» دهيد. پريدن وسط كار او و گفتن اين كه «خودم مي‌كنم» او را وابسته بار مي‌آورد و اعتماد به نفس ِ او را كم مي‌كند. شما با برقراري تعادل در نياز به حمايت از او و نياز او به تجربه كردن كارهاي تازه اعتماد به نفسش را شكل خواهيد داد. اجازه بدهيد اشتباه كند البته يك جنبه حق انتخاب دادن و خطر پذيري اين است كه كودكتان در معرض اشتباه قرار مي‌گيرد. اينها درسهاي باارزشي براي اعتماد به نفس كودكتان هستند . بنابراين اگر كودكتان با وقت تلف كردن در اتاق خوابش از اتوبوس مدرسه جا مانده است، او را تشويق كنيد كه بينديشد دفعه بعد چطور رفتار كند بهتر است. به اين ترتيب اعتماد به نفسش صدمه نمي‌بيند و خواهد فهميد كه گاهي مي‌شود اشتباه كرد. دانيل مير، استاديار آموزش ابتدايي در دانشگاه ايالت سان فرانسيسكو مي‌گويد اگر خودتان اشتباه كرديد، به آن اعتراف كنيد. پذيرش و اصطلاح اشتباهات پيغام قدرتمندي به فرزندتان مي‌رساند و پذيرش مشكلات را براي كودك آسان‌تر مي‌كند. از اتفاقات مثبت تجليل كنيد همه تشويق  پذير هستند، بنابراين سعي كنيد چيزهاي خوبي را كه كودكتان در روز انجام مي‌دهد با صداي بلند اعلام كنيد. مثلا به پدرش بگوييد «پيتر امروز همه تكاليفش را سريع انجام داد». با اين كار او را در معرض  تحسين خود و پاسخ دلگرم كننده‌ي پدرش قرار مي‌دهيد. واضح و مشخص بيان كنيد. به جاي اين كه بگوييد « خوب بود» بگوييد «ممنون كه ميز شام را چيدي». اين دركِ انجام كار و ارزش فردي را در او بالا مي‌برد و به او اجازه مي‌دهد دقيقا بداند چه كاري را درست انجام داده است. خوب گوش كنيد اگر كودكتان نياز به حرف زدن دارد، بايستيد و به چيزي كه براي گفتن دارد خوب گوش دهيد. او نياز دارد احساس كند كه افكارش، احساساتش، خواسته‌ها و نظراتش مهم هستند. به او كمك كنيد با نام گذاشتن روي احساساتش با آنها راحت كنار بيايد. بگوييد «مي‌فهمم كه ناراحتي چون نمي‌تواني به آن مهماني بروي». با پذيرفتن احساساتش بدون قضاوت درباره آنها، به احساسات او اعتبار مي‌بخشيد و نشان مي‌دهيد كه براي چيزي كه مي‌خواهد بگويد ارزش قايليد. اگر احساسات خودتان را با او سهيم كنيد مثلا اگر بگوييد:«من نگران مامان بزرگم. خيلي مريضه»، او هم در بيان احساسات خودش اعتماد به نفس پيدا مي‌كند. از مقايسه اجتناب كنيد نظراتي مثل «چرا سعي نمي‌كني مثل برادرت باشي؟» يا «چرا مثل دوستت مودب نيستي؟» فقط كودكتان را به ياد مشكلاتش مي‌اندازد و  در او احساس خجالت، حسادت و رقابت را تشديد مي‌كند. حتي مقايسه‌هاي مثبت مثل «تو بهترين بازيكني» هم به طور بالقوه مخرب اند چون چون كودك به سختي مي تواند هميشه بر طبق اين تصوير خود را بسازد. اگر بگذاريد كودكتان بداند كه او را به خاطر منحصر به فرد بودنش تحسين مي‌كنيد، او هم ارزش بيشتري براي خودش قايل مي‌شود. احساس همدردي كنيد اگر كودكتان خودش را به شكلي ناخوشايند با خواهر برادرها يا همسالانش مقايسه مي‌كندمثلا مي گويد: «چرا نمي تونم مثل دوستم توپ پرت كنم» ، با او همدردي كنيد و بعد روي يكي از توانايي‌هايش تاكيد كنيد. مثلا بگوييد، «آره راست مي‌گي. دوستت توپ پرت كن ِ خوبيه. تو هم خيلي تند مي‌دوي». اين به كودكتان كمك مي‌كند متوجه شود كه ما همه نقاط قوت و ضعفي داريم و لازم نيست كه حتما بي عيب باشد تا احساس خوبي درباره خودش داشته باشد. تشويق كنيد هر كودكي نياز به شكلي از حمايت از جانب عزيزانش دارد كه پيغام مي‌دهند «ما به تو ايمان داريم. ما تلاشهايت را مي‌بينيم. ادامه بده!» تشويق يعني تشخيص دادن پيشرفت  و نه فقط پاداش دادن به نتيجه اي. پس اگر كودكتان با مسئله‌ي رياضي دست و پنجه نرم مي‌كند، به جاي اين كه بگويي «نه اينطوري نيست. بگذار برات حلش كنم»، بگوييد «خيلي داري تلاش مي‌كني. تقريبا به جواب رسيدي» تفاوتي بين تحسين و تشويق هست. تحسين پاداش به انجام كار است، در حالي كه تشويق پاداش به فرد است («تو تونستي» به جاي «من به تو افتخار مي‌كنم»). تحسين ممكن است به كودك بفهماند كه تنها وقتي «خوب» است كه كاري را درست انجام داده باشد. از سوي ديگر، تشويق به رسميت شناختن تلاش است. گفتنِ «خب بهم بگو بازي چطور بود. ديدمت چطور حمله مي‌كردي» مفيدتر از گفتن «تو بهترين بازيكن تيمي» عمل مي‌كند. تحسين بيش از اندازه اعتماد به نفس را خدشه دار مي‌كند چون فشاري براي انجام كار و نياز مداومي به تاييد ديگران ايجاد مي‌كند. بنابراين تحسين را كناري بگذاريد و آزادانه او را تشويق كنيد؛ اين به كودكتان كمك مي‌كند تا با احساس خوبي نسبت به خود رشد پيدا كند.