چشم‌پوشی از خواب بعد از ظهر یعنی استرس

دانش و فناوری

چشم‌پوشی از خواب بعد از ظهر یعنی استرس

پژوهشگران اعتقاد دارند که خواب بعد از ظهر بخشی از ریتم بیولوژیک روزانه است. بدن به این استراحت نیاز دارد تا استرسی که در طول روز به آن وارد شده را دفع کند. اما امروز در بیشتر جوامع خواب هنگام روز تابو است.

ژن‌های ما کارکرد ساعت بدنمان را تعیین می‌کنند. در واقع دو بار خوابیدن، یکبار ظهر و یکبار شب، بخشی از ریتم طبیعی بدن بزرگ‌سالان است. در مجموع این تصور وجود دارد که دلیل گرایش به خوابیدن هنگام ظهر خوردن غذای سنگین است که در ما حس خستگی و خواب‌آلودگی ایجاد می‌کند.
گوران هایاک (Göran Hajak) پژوهشگر خواب و مدیر کلینیک روان‌پزشکی و روان‌درمانی در بامبرگ (جنوب آلمان) می‌گوید: «خوردن غذای مفصل تنها دلیل گرایش شدید به خواب بعد از ظهر نیست. حتی بدون خوردن ناهار نیز، احساس خستگی‌‌ظهر به سراغ ما می‌آید. افرادی که حدود ساعت ۷ صبح از خواب بیدار می‌شوند، معمولا حدود ساعت ۲ بعداز ظهر احساس خواب‌آلودگی می‌کنند. البته خوردن ناهار باعث می‌شود که این احساس زودتر به سراغمان آید و شدیدتر باشد.»
مناسب‌ترین مدت زمان برای خواب بعد از ظهر
هایاک توصیه می‌کند که اگر وقت به اندازه کافی برای استراحتی کوتاه در بین روز وجود دارد، بایستی از این فرصت استفاده کرد. " چرت بعد از ظهر" برای رفع خستگی کار روزانه و تجدید نیرو بسیار مفید است. نکته مهم در مورد برنامه‌ریزی برای خواب بعد از ظهر این است که نباید طولانی‌تر از ۲۰ دقیقه باشد تا فرد وارد مرحله عمیق خواب نشود. زیرا در این صورت بیدار شدن و از سر گرفتن فعالیت و کار روزانه سخت‌تر خواهد شد.

هایاک، پژوهشگر خواب توصیه می‌کند که اگر وقت به اندازه کافی برای استراحتی کوتاه در بین روز وجود دارد، بایستی از این فرصت استفاده کرد

ما در موقعیت‌های مختلف سعی می‌کنیم کمبود خواب شبانه را در طول روز جبران کنیم. "هایاک" اعتقاد دارد که این کار امکان‌پذیر است، اما باید توجه کرد که خواب هنگام روز بیشتر از ۲۰ دقیقه طول نکشد، در غیر این صورت تنظیم مدت زمان مناسب برای خواب شبانه دشوار می‌شود.
خواب بعد از ظهر نباید عمیق باشد
هایاک می‌گوید: «مبارزه با خستگی و خواب‌آلودگی یعنی استرس. در صورتی که استراحتی کوتاه در قالب "چرت بعد از ظهر" این استرس را از بین خواهد برد. استرس به جسم و روح آسیب می‌رساند. هدف از خواب بعد از ظهر خوابیدن عمیق نیست، بلکه رسیدن به آرامش عمیق و تمدد اعصاب است.»
به طور مثال گفته می‌شود که "سالوادور دالی"، نقاش مشهور اسپانیایی، هنگام ظهر قاشقی در دست می‌گرفت، در صندلی خود می‌نشست و چشمان خود را می‌بست. هنگامی که خوابش می‌برد، عضلات بدنش شل می‌شد و قاشق از دستش به زمین می‌افتاد و او از صدای افتادن قاشق بیدار می‌شد. "دالی" می‌گفت: «این، دقیقا همان مقدار خوابی است که من نیاز دارم.»
کاهش عادت خواب ظهر؛ پیامد صنعتی شدن
هایاک خود توضیح می‌دهد که سر کار در کلینیک این فرصت را ندارد که بعد از ظهرها استراحت کند. اما هنگامی که احساس خستگی می‌کند روی صندلی کار خود می‌نشیند و برای چند لحظه چشمانش را می‌بندد تا انقباض موجود در ماهیچه‌ها بر طرف شود. او می‌گوید: «در واقع در این موقعیت نمی‌خوابم. برای من نکته مهم این است که این ۳۰ ثانیه را داشته باشم تا بتوانم استراحت کنم.»
در کشورهای آسیائی خواب بعد از ظهر بخش ثابت برنامه روزانه بوده است. اما در پی صنعتی شدن زندگی، این رسم دیرینه در این جوامع نیز کمرنگ شده است.
برخی از شرکت‌ها در کشورهای غربی تلاش می‌کنند با در نظر گرفتن اتاق‌های استراحت به کارمندان خود این فرصت را بدهند که برای چندین لحظه از محیط کاری فاصله گرفته و استراحت کنند. اما کارمندان از این اتاق‌های استراحت استقبال چندانی نمی‌کنند، زیرا به طور کلی استراحت هنگام روز به معنای تنبلی است و بیشتر افراد دوست ندارند تا چنین تصویری از خود به اطرافیان انتقال